Interpelacja poselska to formalne pytanie kierowane przez posła do organów administracji publicznej, najczęściej do ministra lub innego organu wykonawczego, w celu uzyskania informacji na temat działalności państwa, samorządu lub określonej sprawy publicznej.

Podstawa prawna
Interpelacje reguluje ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora, która mówi, że każdy poseł ma prawo zadać pytanie w formie pisemnej i oczekiwać na odpowiedź w określonym terminie (zwykle 21 dni od daty wpływu interpelacji).

Cel interpelacji
Celem interpelacji jest uzyskanie informacji o działalności organów państwowych lub samorządowych. W tym wyjaśnienie wątpliwości dotyczących funkcjonowania prawa, polityki publicznej czy realizacji zadań publicznych.
Interpelacja może dotyczyć zarówno ogólnych kwestii (np. polityki transportowej w mieście), jak i konkretnych przypadków (np. realizacji inwestycji drogowej).

Forma i tryb
Interpelacja jest pisemna i wysyłana do właściwego organu (minister, prezydent miasta, urząd centralny). Odpowiedź organu musi być również jest pisemna i stanowi oficjalną informację dla posła. Interpelacja jest jawna – jej treść oraz odpowiedzi są często publikowane w Biuletynie Sejmowym i mogą być dostępne publicznie.

Jakie dokumenty należy udostępnić?

Urząd lub organ administracji publicznej ma obowiązek udostępnić dokumenty niezbędne do udzielenia wyczerpującej odpowiedzi na zadane pytania, ale w granicach prawa (np. ochrony danych osobowych).
Zakres dokumentów do udostępnienia:

  • dokumenty publiczne związane z przedmiotem interpelacji, np.:
  • umowy zawarte przez urząd w ramach realizacji zadań publicznych,
  • protokoły odbioru robót, inwestycji lub usług,
  • raporty, analizy, ekspertyzy przygotowane przez urząd,
  • uchwały lub decyzje administracyjne dotyczące sprawy,
  • korespondencja urzędowa (jeśli dotyczy realizacji zadania publicznego).

Formy dokumentów: mogą być kopie papierowe lub elektroniczne, jeśli zapewniają pełny wgląd w treść.

Ograniczenia w udostępnianiu – ochrona danych osobowych
Dane osobowe osób fizycznych w przekazywanych dokumentach należy anonimizować lub udostępniać tylko w zakresie niezbędnym do celu interpelacji. Co do informacji poufnych lub chronionych tajemnicą przedsiębiorcy – można je udostępnić tylko w zakresie koniecznym lub w formie wyciągów. Dokumenty wewnętrzne nieistotne dla sprawy publicznej – nie muszą być udostępniane.

Urząd lub organ nie powinien udostępniać wszystkich umów z pełnymi danymi osobowymi w odpowiedzi na interwencję poselską, jeśli takie dane nie są niezbędne do realizacji uprawnień posła. Posłowie mają prawo do informacji od organów administracji publicznej (art. 4 i 15 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora). Z drugiej strony obowiązuje RODO (ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych) oraz ustawa o ochronie danych osobowych – dane osobowe muszą być przetwarzane zgodnie z zasadami proporcjonalności i minimalizacji.

Dokumenty (np. umowy) często zawierają dane osób fizycznych, np. adresy, PESEL, numery kont, wynagrodzenia. Udostępnienie takich danych osobowych bez zgody osób, których dotyczą, może naruszać prawo.
Urząd może udostępnić umowy w formie anonimizowanej, tj. z usuniętymi danymi osobowymi, jeśli nie są one kluczowe do celu interwencji poselskiej. W przypadku gdy dane osobowe są istotne do oceny działania urzędu (np. w sprawach publicznych zamówień), urząd może je ujawnić tylko w ograniczonym zakresie, np. nazwiska osób pełniących funkcje publiczne, ale nie dane prywatne.

W odpowiedziach na interwencje poselskie często stosuje się więc anonimizację lub wyciągi z umów.

Pełne ujawnienie wszystkich danych osobowych bez podstawy prawnej byłoby ryzykowne i mogłoby skutkować odpowiedzialnością prawną urzędu.